Een zelfstandige krijgt minder wettelijk pensioen dan een werknemer of ambtenaar. Daarom is het essentieel om zelf een aanvullend pensioen op te bouwen.

Dat kan met verschillende formules waarvan de populairste zich bevinden in de tweede pensioenpijler : VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen), IPT (Individuele Pensioentoezegging) en POZ (Pensioenovereenkomst voor zelfstandigen).

1. Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)

- **Instaptaksen**: Er zijn geen instaptaksen voor VAPZ.
- **Fiscale voordelen**: De bijdragen zijn volledig aftrekbaar van je beroepsinkomsten, wat leidt tot een aanzienlijke verlaging van je belastbaar inkomen en je sociale bijdragen.
- **Eindtaxatie**: Bij pensionering wordt het opgebouwde kapitaal belast aan een gunsttarief van 10% (in plaats van de progressieve tarieven van de personenbelasting).
- **RIZIV-bijdrage**: Er wordt een RIZIV-bijdrage van 3,55% en een solidariteitsbijdrage (variërend van 0% tot 2%) afgehouden van het uitgekeerde kapitaal.

2. Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ)

- **Instaptaksen**: Er is een instaptaks van 4,4% op de gestorte premies.
- **Fiscale voordelen**: De bijdragen zijn fiscaal aftrekbaar, zij het minder voordelig dan bij VAPZ. Dit betekent dat je belastbaar inkomen vermindert en je dus minder belastingen betaalt.
- **Eindtaxatie**: Bij pensionering wordt het opgebouwde kapitaal belast aan een tarief van 10% (net zoals bij VAPZ).
- **RIZIV-bijdrage**: Er wordt ook een RIZIV-bijdrage van 3,55% en een solidariteitsbijdrage (variërend van 0% tot 2%) afgehouden van het uitgekeerde kapitaal.

3. Pensioensparen

- **Instaptaksen**: Er is een instaptaks van 2% op de gestorte premies.
- **Fiscale voordelen**: Je krijgt een belastingvermindering van 30% op de gestorte bedragen, met een maximum van 990 euro per jaar (of 25% op een maximum van 1.270 euro per jaar).
- **Eindtaxatie**: Op de leeftijd van 60 jaar wordt een anticipatieve heffing van 8% toegepast op het opgebouwde kapitaal. Als je daarna nog stortingen doet, zijn deze vrij van belastingen, maar ze leveren wel nog steeds een belastingvoordeel op.
- **RIZIV-bijdrage**: Er zijn geen RIZIV-bijdragen van toepassing bij pensioensparen.

4. Langetermijnsparen

- **Instaptaksen**: Er is een instaptaks van 2% op de gestorte premies.
- **Fiscale voordelen**: Je krijgt een belastingvermindering van 30% op de gestorte bedragen, afhankelijk van je netto belastbaar inkomen en met een maximum dat jaarlijks wordt aangepast.
- **Eindtaxatie**: Op de leeftijd van 60 jaar wordt een anticipatieve heffing van 10% toegepast op het opgebouwde kapitaal. Net als bij pensioensparen, zijn stortingen na je 60e vrij van belastingen, maar ze leveren nog steeds een belastingvoordeel op.
- **RIZIV-bijdrage**: Er zijn geen RIZIV-bijdragen van toepassing bij langetermijnsparen.

Samenvatting van de volgorde met belastingaspecten, met invloed op je personenbelastingen

1. **VAPZ**
- **Geen instaptaksen**
- **Volledige fiscale aftrekbaarheid**
- **10% eindtaxatie**
- **3,55% RIZIV-bijdrage en solidariteitsbijdrage**

2. **POZ**
- **4,4% instaptaks**
- **Fiscale aftrekbaarheid**
- **10% eindtaxatie**
- **3,55% RIZIV-bijdrage en solidariteitsbijdrage**

3. **Pensioensparen**
- **2% instaptaks**
- **Belastingvermindering van 30% of 25%**
- **8% eindtaxatie op 60-jarige leeftijd**
- **Geen RIZIV-bijdrage**

4. **Langetermijnsparen**
- **2% instaptaks**
- **Belastingvermindering van 30%**
- **10% eindtaxatie op 60-jarige leeftijd**
- **Geen RIZIV-bijdrage**

Deze volgorde zorgt ervoor dat je optimaal gebruik maakt van de beschikbare fiscale voordelen, terwijl je rekening houdt met instaptaksen en eindtaxatie. Dit biedt een gebalanceerde aanpak voor het opbouwen van pensioenvermogen als zelfstandige.